Μια πρώτη παγκοσμίως έρευνα γεννά νέες ελπίδες για τον διαβήτη τύπου 1

Σε μια πρώτη παγκοσμίως κλινική δοκιμή διαπιστώθηκε ότι το baricitinib (μπαρισιτινίμπη), ένα φάρμακο που συνήθως συνταγογραφείται για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, διατήρησε την ικανότητα των παγκρεατικών κυττάρων να παράγουν τη δική τους ινσουλίνη και επιβράδυνε την εξέλιξη του διαβήτη τύπου 1 σε άτομα που διαγνώστηκαν πρόσφατα με την πάθηση. Το φάρμακο δείχνει πολλά υποσχόμενο ως η πρώτη θεραπεία τροποποίησης της νόσου για τον διαβήτη τύπου 1 που μπορεί να χορηγηθεί ως χάπι.

Ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα του παγκρέατος που εκκρίνουν ινσουλίνη. Ωστόσο, επειδή η καταστροφή είναι προοδευτική, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικός αριθμός κυττάρων ικανών να παράγουν ινσουλίνη στην αρχή της νόσου.

Μια παγκοσμίως πρώτη κλινική δοκιμή, με επικεφαλής ερευνητές από το Ινστιτούτο Ιατρικών Ερευνών St Vincent’s (SVI) στη Μελβούρνη, έδειξε ότι ένα από τα υπάρχοντα φάρμακα, που συνήθως συνταγογραφούνται για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, χορηγούμενο σε νεοδιαγνωσθέντες διαβητικούς τύπου 1 προστατεύει αυτά τα λειτουργικά κύτταρα, διατηρώντας την παραγωγή ινσουλίνης από τον ίδιο τον οργανισμό και επιβραδύνοντας την εξέλιξη της νόσου.

Όταν ο διαβήτης τύπου 1 διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά, υπάρχει ακόμη ένας σημαντικός αριθμός κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη. Θέλαμε να δούμε αν θα μπορούσαμε να προστατεύσουμε την περαιτέρω καταστροφή αυτών των κυττάρων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Δείξαμε ότι το baricitinib είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στην επιβράδυνση της εξέλιξης του διαβήτη τύπου 1 σε άτομα που έχουν διαγνωστεί πρόσφατα.

Στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της μελέτης, οι ερευνητές ανέθεσαν τυχαία σε 91 ασθενείς ηλικίας 10 έως 30 ετών που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1 κατά τις προηγούμενες 100 ημέρες, να λάβουν 4 mg/ημέρα baricitinib ή εικονικό φάρμακο για μια περίοδο 48 εβδομάδων. Το baricitinib αναστέλλει τις δράσεις των ενζύμων Janus kinase (JAK), τα οποία ελέγχουν τη φλεγμονή. Έχει εγκριθεί ως θεραπεία για τις αυτοάνοσες ασθένειες της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της γυροειδούς αλωπεκίας.

Η δοκιμή διερεύνησε κυρίως την επίδραση του φαρμάκου στο επίπεδο του C-πεπτιδίου, του χρυσού προτύπου μέτρησης της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης στους διαβητικούς τύπου 1, αλλά διερεύνησε επίσης την ημερήσια ανάγκη των συμμετεχόντων για ενέσιμη ινσουλίνη, την HbA1c, έναν δείκτη μακροπρόθεσμου ελέγχου του σακχάρου στο αίμα, και τη μεταβλητότητα της γλυκόζης στο αίμα τους εντός της ημέρας, η οποία μετρήθηκε με συνεχή παρακολούθηση της γλυκόζης (CGM). Η μεταβλητότητα της γλυκόζης εντός της ημέρας, που ονομάζεται συντελεστής μεταβλητότητας (CV), αναπαρίσταται ως ποσοστό, με “σταθερά” επίπεδα γλυκόζης να ορίζονται ως αυτά που είναι μικρότερα από 36% και “ασταθή” επίπεδα 36% και άνω.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στις 48 εβδομάδες, η ομάδα που έλαβε baricitinib είχε υψηλότερα μέσα επίπεδα C-πεπτιδίου (0,65 nmol/L/min έναντι 0,43 nmol/L/min), γεγονός που υποδεικνύει ότι τα παγκρεατικά κύτταρα διατηρήθηκαν και ήταν σε θέση να παράγουν τη δική τους ινσουλίνη. Επίσης, δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές παρενέργειες από την λήψη του φαρμάκου.

Μέχρι σήμερα, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 εξαρτώνται από την ινσουλίνη που χορηγείται σε ενέσιμη μορφή. Η δοκιμή μας έδειξε ότι, εάν η έναρξη της θεραπείας γινόταν αρκετά νωρίς μετά τη διάγνωση και ενώ οι συμμετέχοντες παρέμεναν στη φαρμακευτική αγωγή, η παραγωγή της ινσουλίνης θα μπορούσε να διατηρηθεί. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 στη δοκιμή που έλαβαν το φάρμακο απαιτούσαν σημαντικά λιγότερη ινσουλίνη για τη θεραπεία.

Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι το baricitinib θα γίνει κλινικά διαθέσιμο ως ένας τρόπος καλύτερης διαχείρισης του διαβήτη τύπου 1 για την αποφυγή των μακροπρόθεσμων επιπλοκών που σχετίζονται με τον κακό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, η εξασθένηση της όρασης, η νεφρική νόσος και η βλάβη των νεύρων.

Είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι αυτή η θεραπεία θα γίνει κλινικά διαθέσιμη. Αυτό θα σηματοδοτούσε μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης του διαβήτη τύπου 1 και πιστεύουμε ότι αφήνει υποσχέσεις για μια θεμελιώδη βελτίωση της ικανότητας ελέγχου του διαβήτη τύπου 1.

[SVI]