Το James Webb αποκαλύπτει διαδικασίες σχηματισμού άστρων στον γαλαξία NGC 2283

Ο γαλαξίας NGC 2283, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 45 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Μεγάλου Σκύλου, έχει αποτυπωθεί σε όλο του το μεγαλείο από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Οι νέες εικόνες, που ελήφθησαν χάρη στα όργανα NIRCam και MIRI του τηλεσκοπίου, αποκαλύπτουν έναν ραβδωτό σπειροειδή γαλαξία με έναν λαμπρό πυρήνα που περιβάλλεται από στροβιλώδεις βραχίονες που βρίθουν από δραστηριότητες σχηματισμού άστρων.

Αυτός ο γαλαξίας αποτελεί ένα ιδανικό κοσμικό εργαστήριο για τη μελέτη του κύκλου ζωής των άστρων. Οι σπειροειδείς βραχίονές του φιλοξενούν πολυάριθμους σωρούς νεαρών άστρων που φωτίζουν το περιβάλλον αέριο υδρογόνο, το κύριο καύσιμο για τον σχηματισμό των άστρων. Η διαδικασία δημιουργίας αστέρων συνοδεύεται από ισχυρές εκρήξεις, γνωστές ως υπερκαινοφανείς, που ολοκληρώνουν αυτόν τον συναρπαστικό κοσμικό κύκλο.

Αυτό εξηγούν οι αξιωματούχοι του ESA στο δελτίο τύπου:

Αν η διαδικασία του σχηματισμού των άστρων μετατρέπει το αέριο σε νέα αστέρια, οι υπερκαινοφανείς ολοκληρώνουν τον κύκλο. Η έκρηξη ενός σουπερνόβα μπορεί να εκσφενδονίσει αέριο σε εκατοντάδες έτη φωτός, εμπλουτίζοντας τα νέφη αστρογένεσης του διαστρικού μέσου με στοιχεία όπως το οξυγόνο και το νάτριο. Με την πάροδο του χρόνου, το αέριο που εμπλουτίζεται από τους υπερκαινοφανείς ενσωματώνεται σε νέες γενιές άστρων, συνεχίζοντας τον κύκλο ζωής των αερίων και των άστρων στους γαλαξίες σε όλο το Σύμπαν.

Ο NGC 2283 φιλοξενεί επίσης έναν υπερκαινοφανή τύπου ΙΙ, με την ονομασία SN 2023AXU, που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις 28 Ιανουαρίου 2023. Αυτός ο τύπος έκρηξης συμβαίνει όταν ένα τεράστιο άστρο, τουλάχιστον οκτώ φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο μας, φτάνει στο τέλος της ζωής του. Η κατάρρευση του πυρήνα του άστρου πυροδοτεί μια αναπήδηση και μια έκρηξη υλικού στα εξωτερικά στρώματα, από τα οποία θα σχηματιστούν νέα άστρα.

Οι εικόνες του NGC 2283 δημιουργήθηκαν με έξι λήψεις που έγιναν σε μόλις 17 λεπτά, χρησιμοποιώντας διαφορετικά υπέρυθρα φίλτρα για να αποτυπωθούν οι διάφορες εκπομπές και οι πληθυσμοί των άστρων του γαλαξία. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας για τη μελέτη των συνδέσεων μεταξύ των άστρων, του αερίου και της σκόνης σε γαλαξίες με ενεργό σχηματισμό άστρων σε κοσμική εγγύτητα. Ο NGC 2283 είναι ένας μόνο από τους 55 γαλαξίες του τοπικού σύμπαντος που εξετάστηκαν από το James Webb για το πρόγραμμα αυτό.

Η εικόνα προσφέρει μια κοντινή μπροστινή άποψη του NGC 2283, αναδεικνύοντας τους περίπλοκους σπειροειδείς βραχίονες και τις πυκνές περιοχές θερμού αερίου και σκόνης, οι οποίες εκπέμπουν διάφορα χρώματα από κόκκινο έως πορτοκαλί και κίτρινο. Η χρωματική διαφοροποίηση βασίζεται στον τύπο των σωματιδίων που υπάρχουν, όπως τα μόρια αιθάλης που ονομάζονται πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, τα οποία εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία λειτουργώντας ως προβολείς των ενεργών περιοχών σχηματισμού άστρων στο Σύμπαν.

[via]